Kitap telif hakkı, yazarların eserlerini yaratma ve paylaşma haklarını koruma amacı taşır. Bu sebeple yazarlar, eserlerini tamamladıklarında, otomatik olarak telif hakkına sahip olurlar ve eserleri kopyalanamaz, dağıtılamaz veya kullanılamaz hale gelir. Bu hak, eserin fiziksel bir kopyasının yanı sıra dijital ve çevrim içi platformlarda da geçerlidir. Peki kitap telif hakkı olunca ne olur? Bu sorunun yanıtını yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Kitap Telif Hakkı Nedir?

Yazarların eserlerinin üretme ve paylaşma haklarını güvence altına aldığı sözleşme türüne telif hakkı denir. Bu sebeple yazarlar, eserlerini korumak için genellikle telif hakkı başvurusu yapabilirler. Bu başvuru, yazarın eserini yaratma tarihinden itibaren belirli bir süre boyunca, genellikle ölümünden sonraki 70 yıl boyunca geçerlidir. Bu süreç, yazarın eserinin kullanımını kontrol etmesini ve eserinden gelir elde etmesini sağlar. Aynı zamanda eserinin başka birileri tarafından çoğaltımı ve paylaşımını da güvence altına alır. Bu güvence 5846 Sayılı Kanun`da belirtilmiştir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu`nunda sinema eserlerinden, müzik bestelerine kadar tüm fikri üretimler koruma altına alınmıştır.

Kitap Telif Hakkı Nasıl Alınır Yapılması Gerekenler Neler?

Kitap telif hakkı nasıl alınır sorusunun yanıtı, yazarın eserinin geleceği hakkında kurduğu plana göre değişir. Eğer ki yazar eserini bir yayınevi aracılığıyla yayımlama niyetinde ise kitap telif hakkı işlemleri yayınevi tarafınca resmileştirilir. Bu süreç, kitap sözleşmesinin ardından yayınevinin Kültür Bakanlığı ile YAYFED kurumuna bandrol ve ISBN başvurusu yapmasıyla gerçekleşir.

Yazar eserini kendi imkanları ile yayımlama düşüncesinde ise bu süreç, yazarın şahsi başvurusu üzerine gerçekleşir. Ofset ya da e-kitap telif hakkı için yazarın Telif Hakları Genel Müdürlüğü sistem paneli üzerinden başvuru sürecini yürütmesi gerekir. Kitap telif hakkı başvuru işlemleri şu şekilde ilerler:

Tüm bu işlemler sonrası Kültür Bakanlığı ISBN başvurusunda bulunarak eseriniz için ISBN numarasını alıp Bandrol Tescil sitesinden de kitap bandrolü başvurusunda bulunabilirsiniz.

Telif Hakkı Cezası Nedir?

Telif hakkı cezası, bir kişinin telif hakkına tabi eserleri izinsiz kullanması veya çoğaltması durumunda uygulanan hukuki yaptırımları ifade eder. Telif hakkı ihlali, eser sahibine ait eserin izinsiz kullanılması veya çoğaltılması durumunda ortaya çıkar. Ceza, genellikle para cezası, hapis cezası veya her ikisini içerebilir. Telif hakkı cezası, yasal bir koruma sağlamak amacıyla oluşturulan bir mekanizmadır. Telif hakkı ihlali tespit edildiğinde, mahkeme kararıyla cezai yaptırımlar uygulanabilir. Bu cezalar, telif hakkının ihlali boyutuna, haksız kazanca ve diğer etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Telif hakkı ihlallerinden kaçınmak ve yasal sorumluluklardan kaçınmak için, eser sahipleri ve kullanıcılar arasında adil kullanım kurallarına ve telif haklarına saygı prensiplerine uyulması önemlidir.

Yayınevi Telif Hakkı Sözleşmesi

Yayınevi telif hakkı, yazar ile yayınevi arasında gerçekleştirilen ve yasal zorunluğu bulunan bir prosedürdür. Yayınevleri ile yapılan telif sözleşmelerinde yazarlar sıklıkla telif hakkı kaç yıl sürer sorusunun yanıtını merak eder. Bu sorunun yanıtı, sözleşme yapılan yayınevine göre değişmekte. Fakat telif hakkı sözleşmeleri 1 aydan 5 yıla kadar yapılabilmektedir. Bu süre zarfınca yazara ait olan eserlerin yayımlanma ve paylaşma hakları ile eserden gelir elde etme kazanımları yayınevine ait olur. Yazar da bu sözleşme süresince yayınevinden belirtilen oranlarda telif ücreti alma hakkına sahip olur. Dolayısıyla bir kitap telif hakkı ne zaman biter sorusunun yanıtı, yapılan sözleşmeye göre değişir şeklinde yanıtlanabilir.

Yazar, sözleşme ile belli bir süreliğine yayınevine temlik ettiği eser haklarına yaşamı süresince gerçek sahibi olarak hükmeder. Vefatından sonra ise eser telif hakkı kaç yıl diye merak ediyorsanız; bu sorunun cevabı, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu`nunda 70 yıl olarak belirtilir yanıtı verilebilir. Elbette yayınevi telif hakları, sözleşmede sınırlı bir şekilde belirtilir. Yazarın kaleme aldığı kitabı için yayınevi ile gerçekleştirdiği telif hakkı sözleşmesinde eserin filmleştirilmesi, sesli kitaba çevrilmesi, ePub formatında yayımlanası gibi haklar, tamamıyla yazarın inisiyatifine bağlıdır. Dilediği taktirde yazar kitabının filmleştirilmesi ya da sesli kitaba çevrilmesi için farklı kurumlarla anlaşma yapabilir. Normal şartlarda yayınevi ile yapılan sözleşmelerde yazar yalnızca eserin çoğaltma hakkını ilgili kurumlara verir. Diğer haklar tamamıyla yazarda saklı kalır.

Sıkça Sorulan Sorular

• Kitap Telif Hakkı Ne Zaman Biter?

Kitap telif hakları, yayınevi ile yapılan sözleşmedeki süreye göre biter. Bu süre 1 aydan 5 yıla kadar uzayabilmektedir.

• Kitap Telif Ücreti Ne Kadar?

Telif ücretleri yapılan sözleşmeye göre değişmekte. Kitap telif ücretleri ortalama 1,5 TL den 7 TL`ye kadar çıkabilmektedir.Bu, tamamıyla kitabın satış grafiği ile alakalıdır.

• Telif Hakkı Sorgulama Nasıl Yapılır?

Kitapların telif sorgulaması Telif Hakları Genel Müdürlüğünün otomasyonuna giriş yaparak gerçekleştirilir.